او تنها اطاعت‏ خدا را مد نظر دارد و تنها به تكليف شرعى‏اش عمل مى‏كند چه در مسند خلافت‏باشد و چه در خانه، زندانى! چه در مصاف دشمن باشد و چه همراه با يتيمان! چه در نبرد قاسطين و مارقين و ناكثين باشد و چه در كنج عزلت از خلق! و خلاصه چه در حال زائيده شدن از مادر در كعبه باشد و چه در حال جان دادن در مسجد كوفه. آن جا لب به شهادتين مى‏گشايد و اينجا لب با ذكر شهادتين فرو مى‏بندد.

لحظه زاييده شدن خدا را بر زبان جارى مى‏سازد و لحظه جان دادن «فزت و رب الكعبه‏» مى‏گويد، به پروردگار كعبه همان جايى كه در آن زاييده شدم رستگار گشتم، كه رستگارى از نخستين لحظه ولادت تا آخرين روز و زندگى با على همراه است، چون هميشه حق با على است.على نقطه مركزى و تمام فضايل و منش‏هاى والا و اخلاق انسانى و كمالات معنوى گرداگرد وجودش مى‏چرخد، پس على هميشه رستگار است و اگر كسى خواهان رستگارى و رسيدن به خوشبختى و سعادت باشد، بايد فقط دنباله‏رو او و پيرو او باشد.
و جز اين راهى براى رسيدن به سعادت چه در دنيا و چه در آخرت نيست. بايد تنها در راه على گام برداشت و در تمام رخدادها، فقط على را الگو قرار داد. على طريق وسطى است «اليمين و اليسار مضله و الطريق الوسطى هى الجاده‏» و على صراط مستقيم است، همان صراطى است كه هر صبح و شام، در هر نماز واجب از خدا مى‏خواهيم كه ما را به آن هدايت كند و راهنما باشد «اهدنا الصراط المستقيم‏». و على «نعيم‏» است، همان نعمت‏بزرگى كه خداوند در روز رستاخيز بى‏گمان از ما سؤال مى‏كند كه آيا شكر اين نعمت را به جاى آورديم يا نه «ثم لتسالن يومئذ عن النعيم‏» كه شكرانه اين نعمت‏بزرگ، فقط در پيروى كردن و تبعيت از على و اولاد على محقق مى‏شود و لاغير. و اگر كسى از او پيروى نكند، اعمالش پذيرفته نيست، هر چند روزهاى زندگيش را روزه بدارد و شب‏ها را تا صبح در كنار خانه خدا در مسجد الحرام به عبادت سپرى كند! اصلا تا گذرنامه على در دست كسى نباشد، نمى‏تواند از صراط بگذرد «لا يجوز الصراط الا من بيده صك من على‏» كسى از صراط نمى‏گذرد جز آن كه گذرنامه عبور از على در دست داشته باشد.

و على نفس محمد و جان او و روح و روان اوست. و نه تنها پيامبر او را نفس خود مى‏داند كه خداوند او را نفس محمد مى‏داند «و انفسنا و انفسكم‏». و اين بالاترين مقام است كه رسول الله او را نفس خود بداند و خداوند بر اين امر صحه بگذارد و تمام مفسران سنى و شيعه اتفاق نظر در اين امر دارند كه مقصود از «انفسنا» در آيه مباهله، على است و بس.

و على «هادى‏» و راهنماى مردم است.
على مردم را به سوى خدا دعوت مى‏كند و على همگام با محمد، رسالت او را ادامه مى‏دهد و تكميل مى‏كند. خود آن حضرت در تفسير آيه «انما انت منذر و لكل قوم هاد» مى‏فرمايد: «رسول الله المنذر و انا الهادى، رسول خدا هشدار دهنده است و من هدايتگرم.» (مستدرك الصحيحين، ج 3، ص 129) فخر رازى در تفسير اين آيه ادامه مى‏دهد: رسول خدا (ص) دستش را بر سينه‏اش گذاشت و فرمود: من منذرم و سپس اشاره به كتف على كرد و فرمود «انت الهادى، بك يهتدى المهتدون من بعدى ، تو هادى هستى كه پس از من هدايت‏خواهان به وسيله تو هدايت مى‏شوند.» و همين يك سخن كافى است‏بر خلافت‏بلافصل على پس از رسول الله، ولى چه بايد كرد كه برخى از دانشمندان حق را آشكار مى‏بينند و باز هم از آن روى بر مى‏گردانند! و على «شاهد» است و بر بينه پيامبر، گواه است «افمن كان على بينة من ربه و يتلوه شاهد منه‏» آيا كسى كه دليلى روشن (قرآن) دارد و پس از آن گواهى صادق و راستين (على).. كه بر تمام شئون وجودى دليل بر صدق ادعاى رسول الله است. سيوطى در تفسير «در المنثور»ش در ذيل اين آيه شريفه نقل مى‏كند كه امير المؤمنين على عليه السلام خود فرمود: «رسول الله على بينه من ربه و انا شاهد منه‏» و در موردى ديگر از خود رسول الله روايت مى‏كند كه فرمود: «افمن كان على بينه من ربه انا و شاهد منه على‏».

و على «صالح المؤمنين‏» است جايى كه ولايت‏به خدا نسبت داده مى‏شود چه كسى پس از «الله‏» ولايت‏بر مؤمنين را دار است؟ همه تفسير اين آيه را مى‏دانيد و تمام مفسران بزرگ آن را مخصوص على نقل كرده‏اند كه مقصود از «الذين آمنوا» كه در آيه ولايت آمده، على است، زيرا تنها او بود كه در حال نماز، به سائلى صدقه داد و خداوند آيه ولايت را درباره‏اش نازل كرد ولى در جاى ديگر نيز خداوند مى‏فرمايد: «فان الله هو مولاه و جبريل و صالح المؤمنين‏» پس خداوند و جبرئيل و آن رادمرد شايسته از مؤمنان، ولى است.
در اين جا نيز پيش از مفسران شيعه، مفسران اهل سنت، غرض از صالح المؤمنين را در اين آيه «على‏» دانسته‏اند و از رسول الله نقل مى‏كنند كه فرمود:«و صالح المؤمنين، على بن ابى‏طالب‏» و نه تنها سيوطى در «در المنثور»ش، كه صاحب «كنزل العمال‏» در صفحه 237 از جلد اول كتابش همين مطلب را نقل كرده‏اند. و ابن حجر در «صواعق‏»ش و هيثمى در «مجمع الزوايد»ش نيز به تفصيل و با بيان بيش‏ترى نقل كرده‏اند.

و على «انفاق كننده است در پنهانى و آشكار». ابن عباس در ذيل آيه شريفه «الذين ينفقون اموالهم بالليل والنهار سرا و علانية‏» نقل كرده كه اين آيه درباره على نازل شده، زيرا على چهار درهم داشت، يك درهم را شبانه و درهمى را روزانه و يك درهم را آشكارا و درهمى را مخفيانه، در راه خدا انفاق كرد.(اسد الغابة ابن اثير ج 4 ص 25) زمخشرى در «كشاف‏»، سيوطى در «الدر المنثور»، هيثمى در «مجمع الزوايد» و ابن حجر در «صواعق المحرقه‏» و ده‏ها مفسر و دانشمند همين را ذكر كرده‏اند. و على «خير البريه‏» است.
او بهترين مخلوقات و برترين آفريدگان آفريدگار متعال است. او والاتر و شريف‏تر و افضل همه انسان‏هاى روى زمين است. و پس از على بهترين مردم، پيروانش هستند. من اين را نمى‏گويم كه مفسران اهل سنت مى‏گويند، پس چرا خود جز، پيروان على نمى‏شوند و چرا خود شيعه «خير البريه‏» نمى‏شوند و چرا از او فاصله مى‏گيرند.
 
ابن جرير طبرى در جلد 30 صفحه 171 از تفسير معروفش «طبرى‏» نقل مى‏كند كه پيامبر در ذيل آيه «اولئك هم خير البريه‏» فرمود:«انت‏يا على و شيعتك‏». تو اى على و شيعيانت‏بهترين مردم هستيد. چه گواهى و چه شاهدى بالاتر از خدا و رسول سراغ داريد؟ پس چرا «اذن واعيه‏» نيست و چرا گوش شنوا وجود ندارد؟ سيوطى در تفسير الدر المنثور به تفصيل بيشتر نقل كرده كه جابر بن عبد الله گويد: ما نزد پيامبر نشسته بوديم كه ناگهان على وارد شد. حضرت فرمود: «و الذين نفسى بيده ان هذا و شيعته هم الفائزون يوم القيامة، به همان خدايى كه جان من در قبضه او است‏سوگند كه اين مرد و شيعيانش رستگارانند در روز رستاخيز». سپس اين آيه نازل شد: «ان الذين آمنوا و عملوا الصالحات اولئك هم خير البرية‏».
 
و على «اهل ذكر» است. پس هرچه را نفهميديم بايد از پيشگاه على و آل على سؤال كنيم و بايد از علوم آنان بهره ببريم تا پاسخ سؤال‏هايمان را دريابيم. جابر جعفى نقل مى‏كند كه وقتى آيه «فاسالوا اهل الذكر ان كنتم لا تعلمون‏» نازل شد، على عليه السلام فرمود: نحن اهل الذكر، ما اهل ذكريم‏». (تفسير طبرى، ج 17، ص 5) و على «رحمت‏خدا» است. و چه شيرين ست‏سخن حق كه مى‏فرمايد: «قل بفضل الله و برحمته فبذلك فليفرحوا هو خير ما يجمعون، بگو به فضل خدا و به رحمتش اميداور باشند و اين سان خرسند شوند كه اين بهتر است از آنچه جمع مى‏كنند.» ابن عباس مى‏گويد: مقصود از فضل الله، رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم و مقصود از «رحمته‏» على عليه السلام است. (تاريخ بغدادى، ج 5، ص 15)

و على «صديق‏» است. هر جا سخن از رسول خدا است، پس از او به نحوى به على اشاره شده است. در سوره زمر مى‏فرمايد:
«و الذى جاء بالصدق و صدق به اولئك هم المتقون، و آن كسى كه صدق و راستى را آورد و كسى كه او را تصديق نمود، آنان تقوا پيشگانند.» و در اينجا رسول خدا است كه دليل راستين از سوى پروردگارش آورده و پيام خدايش را به مردم ابلاغ كرده و كسى كه از ساعت نخست، او را تصديق كرد و به او ايمان آورد و در تمام مراحل دعوت همراه او و پشتيبان او بود، على بود. آنچه در اينجا فهرست‏وار يادآور مى‏شويم، كمتر از يكهزارم فضايل آن حضرت است كه تنها در برخى از كتابهاى اهل سنت ديده شده و اگر كسى بخواهد همه فضايل حضرت را از زبان حضرت رسول صلى الله عليه و آله و سلم، به تنهايى يادآور شود، مثنوى هفتاد من مى‏شود.
 
بى ‏گمان آن همه فضائل و مناقب على از زبان رسول گرامى اسلام در گاه و بى ‏گاه، در سفر و حضر، در صبح و شام، به مناسبت و بدون مناسبت، نقل شده، تصادفى نيست كه سخن او سخن حق است «و ما ينطق عن الهوى ان هو الا وحى يوحى‏» پس آنچه پيامبر درباره على گفته است، تكرار سخن پروردگار است. ولى چه رازى در اين امر نهفته است؟ و چرا پيامبر پيوسته از على سخن مى‏گويد و نه تنها در جمع كه اگر يك نفر هم در محضر مباركش نشسته بود به مناسبتى يا بدون هيچ مناسبت، بلكه ابتدا به ساكن، در مدح و وصف على، سخن مى‏راند؟

شايد راز آن همه تاكيدهاى پى در پى رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم در اين باشد كه خود مى‏ديد اين مردم پس از رحلت‏حضرتش با على چه مى‏كنند! او سقيفه را و سقيفه سازان را مى‏ديد كه چگونه پيش از خشك شدن آب غسل جسد مباركش، گرد هم مى‏آيند و تمام سخنان او را ناديده مى‏گيرند و با يك توطئه از پيش ترسيم شده، على را از حق خويش جدا مى‏سازند و خلافت را كه امرى است الهى به ديگرى مى‏سپارند و به يكديگر پاس مى‏دهند و على را خانه نشين مى‏كنند و به اين هم بسنده نكرده كه خانه‏اش را آتش مى‏زنند و همسرش را كه تنها يادگار رسول خدا است‏به شهادت مى‏رسانند و آن روز هم كه با فرياد عمومى مردم، خلافت‏به او منتقل مى‏شود، از همان روز اول، جنگ و كارزار را با او آغاز مى‏كنند و تا روز رسيدن به لقاى محبوب، از جنگيدن و قتال او فروگذار نمى‏كنند.
 
پيامبر تمام اين رخدادهاى تلخ را مى‏ديد و لذا بيشتر تاكيد بر يارى رساندن به على و تاييد مطلق او مى‏كرد. شايد افرادى از مهاجرين و انصار متاثر شوند و به احقيت على معتقد گردند و در روزى كه او غريب و تنها مى‏ماند، از او دفاع كنند و دست از اهل بيت رسول الله برندارند. و چقدر اينان كم بودند! همواره ياوران حق در تاريخ كم بوده‏اند. خود حضرتش مى‏فرمايد: «لا تستوحشوا فى طريق الهدى لقله اهله; در راه حق از كمى يارانش نهراسيد». سرانجام على كه صبرش كوه را به لرزه در مى‏آورد در برابر آن همه بى‏وفايى‏ها، نامرديها، نفاقها و دشمنان و يا نااهلان سست عنصر، فرياد بر مى‏آورد: «قاتلكم الله لقد ملاتم قلبى قيحا و شحنتم صدرى غيظا... و ها انا ذاقد ذرفت على الستين، و لكن لا راى لمن لا يطاع; خدا شما را بكشد. قلبم را پر از جراحت و سينه‏ام را مالامال از اندوه و غم كرديد... هان اينك عمر را از شصت‏سال مى‏گذرد (ولى به سخنم گوش نمى‏دهيد و اطاعتم نمى‏كنيد) و كسى كه اطاعت نشود رايش پذيرفته نيست.» و اين چنين درد دلهاى على بسيار است كه نه تنها از دشمنان بلكه از ياران بى‏وفايش ناله مى‏كند و آن چه نگفته است‏بسيار زيادتر از گفتنى‏هااست.

به خدا هرگاه ناله‏هاى على را مى‏خوانم، بيش از حادثه شهادتش دلتنگ و گريان مى‏شوم; گو اينكه شهادت على مايه آسايش و آرامش او بود كه از دست اين نااهلان راحت ‏شود و به دوست‏ بپيوندد. چه او آن قدر به مرگ علاقه‏مند است كه از كودك بر پستان مادر افزونتر. اين سان على جهان را با قلبى پر از خون وداع مى‏كند و در شب قدر، رستگارانه به خداى كعبه مى‏پوندد.
شهادت مظلومانه امام تقوا پيشگان را به اهمه شيعيان و محبانش تسليت عرض مى‏كنيم. سلام و درود بر على و آل على باد.
  مجله پاسدار اسلام شماره 205 صفحه 26
استاد سيد محمد جواد مهرى

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: